โคปา อเมริกา 2024 เตะกันแค่ 16 ทีมเท่านั้น แต่หากนับตั้งแต่รอบแบ่งกลุ่มจนถึงตอนนี้ สถิติใบเหลืองและใบแดงปลิวว่อนแทบทุกเกม โดยเฉพาะใบแดงที่มาจากการเล่นหนัก เล่นนอกเกม ตอนนี้สถิติพุ่งไปถึง 7 ใบ (ยูโร 2024 แข่ง 24 ทีม มีใบแดงโดยตรงแค่ 4 ใบ) และยังมีจังหวะเตะกันจะ ๆ เห็น ๆ แทบทุกเกม
และถ้าคุณได้ดูการแข่งขันในทัวร์นาเมนต์นี้ คุณจะได้เห็นการไล่เตะไล่หวดกันแบบที่ ยูโร 2024 ต้องชิดซ้าย หนักหน่วงชนิดว่านักข่าวชาวแคนาดา ยังต้องออกมาบอกว่า
"โคปา อเมริกา ควรมี ม็อตโต้ (คำขวัญ) ประจำทัวร์นาเมนต์ ก่อนถ่ายทอดสดแต่ละนัด ต้องมีคำแนะนำขึ้นว่า 'ไม่เหมาะกับคนใจเสาะ' ... มันเป็นแบบนี้มานาน และทุกวันนี้ก็ดูจะหนักไม่เปลี่ยนแปลง"
ทำไมการเตะหนักของฟุตบอลอเมริกาใต้จึงเป็นเรื่องธรรมดา และทุกทีมต้องใช้แท็คติกนี้กันหมด ? ติดตามที่ Main Stand
ละตินเวย์
อเล็กซองดร์ คานเก้-รูซิช นักข่าวจากสำนักข่าว "แคนาดา เดลี่" ที่ชาติของเขาได้รับเชิญมาแข่งขันในทัวร์นาเมนต์ โคปา อเมริกา กำลังพบกับสิ่งที่เรียกว่า "คัลเจอร์ช็อค" หรือการปรับตัวไม่ทันกับวัฒนธรรมในที่ใหม่
ปกติแล้ว แคนาดา จะลงเล่นในโซนคอนคาเคฟ (อเมริกาเหนือ, อเมริกากลาง และแคริบเบียน) เป็นหลัก แต่หนนี้ชาติในโซนคอนคาเคฟ 6 ชาติ ซึ่งรวมถึงทัพเมเปิ้ล ได้รับเชิญมาแข่งขันใน โคปา อเมริกา 2024 ผ่านความร่วมมือระหว่าง คอนคาเคฟ (สหพันธ์ฟุตบอลอเมริกาเหนือ, อเมริกากลาง และแคริบเบียน) และ คอนเมโบล (สหพันธ์ฟุตบอลอเมริกาใต้)
ซึ่งนั่นทำให้เขาได้เห็นการเข้าปะทะแบบทั้งคนทั้งบอล หรือบางครั้งก็คนล้วน ๆ จนเขาเองก็ไม่อยากจะเชื่อว่า ทำไมฟุตบอลที่นี่ จึงดูมีความดุดัน ดุเดือดมากเป็นพิเศษ
"โคปา อเมริกา ต้องขึ้นคำเตือนว่า ไม่เหมาะกับคนใจเสาะ อย่าเปิดดูถ้าคุณไม่สามารถรับมือกับความรุนแรงโดยตรงที่พวกเขาพร้อมจะเสิร์ฟให้กันตลอดทั้งเกม" รูซิช กล่าวเริ่ม
"เกมระหว่าง ชิลี กับ อาร์เจนตินา ทำผมช็อกมาก เกมเริ่มได้ไม่ถึง 5 วินาที แค่ อาร์เจนตินา เริ่มเขี่ยและ ลิโอเนล เมสซี่ ได้บอล นักเตะ ชิลี ก็พุ่งมาเสียบสกัดเขาอย่างรุนแรง ... แค่ฟาวล์เท่านั้น ไม่มีการแจกใบเหลือง และนักเตะทั้งสองฝั่งก็ตั้งหน้าตั้งตาเล่นกันต่อ ... นี่แหละตัวอย่างฟุตบอลอเมริกาใต้ของจริง" คำพูดของเขาสรุปทุกอย่างได้ดี
จริง ๆ ไม่ใช่แค่เกมของ อาร์เจนตินา กับ ชิลี เท่านั้น มีการปะทะหนักเกิดขึ้นในทุก ๆ เกม โคปา อเมริกา ครั้งนี้ อย่างที่เราได้กล่าวไป สถิติใบเหลือง - แดงของรายการนี้ เยอะกว่าฟุตบอล ยูโร 2024 ทั้ง ๆ ที่แข่งน้อยกว่ากันเกือบครึ่ง (ยูโร 2024 แข่ง 51 นัด โคปา อเมริกา 2024 แข่ง 28 นัด) มันเป็นคำตอบในความดุดันของฟุตบอลภูมิภาคนี้เป็นอย่างดี
ถามว่าทำไมมันจึงดุดันเอาปานนั้น ? เรื่องนี้มีส่วนประกอบหลากหลายแบบที่รวมกันเป็นเหตุผลหลักก้อนใหญ่ ... อย่างแรกคือ นี่เป็น "วิถี" ของชาวอเมริกาใต้
ย้อนมองถึงชีวิตความเป็นอยู่ของชาวลาตินอเมริกา ชีวิตของพวกเขาไม่ได้เป็นสุข อยู่ในสังคมที่ได้รับการพัฒนา อย่างเช่นคนยุโรป หรือสหรัฐอเมริกา ตลอดจนบางชาติในเอเชีย
สังคมของกลุ่มประเทศอเมริกากลาง และ อเมริกาใต้ มีเศรษฐกิจที่ย่ำแย่ ตกเป็นเหยื่อของนักการเมืองฉ้อฉล, เครื่องมือทางการเมืองของกลุ่มประเทศมหาอำนาจ ที่เข้ามากอบโกยผลประโยชน์ และทิ้งให้ประเทศเหล่านี้ เจอภาวะถังแตกทางเศรษฐกิจอยู่เบื้องหลัง
คนมากมายต้องใช้ชีวิตท่ามกลางความเหลื่อมล้ำ รวยกระจุก จนกระจาย สังคมไร้คุณภาพ ปืนหาง่ายกว่างาน ... เด็กที่เติบโตขึ้นมา ใช้ชีวิตอย่างแร้นแค้น การศึกษาต่ำ ปากกัดตีนถีบ ต้องสู้ชีวิต เพื่อหาเงินเลี้ยงตนเอง สร้างเนื้อสร้างตัว ให้มีชีวิตที่ดี
การที่ต้องใช้ชีวิตเยี่ยงนักสู้ คืออีกหนึ่งสิ่งที่อยู่คู่กับคนลาตินอเมริกา พวกเขาเรียนรู้ว่า ต้องทำทุกวิธีทาง เพื่อให้ตัวเอง ได้พบกับชีวิตที่ประสบความสำเร็จ แม้ว่าจะต้องเป็นการโกง หรือไม่เล่นตามกฎ เพื่อให้ได้สิ่งนั้นมา ... และเรื่องนี้เกี่ยวกับฟุตบอลเต็ม ๆ
ทุกอย่างเพื่อชัยชนะ
หากคุณโยงเรื่องวิถีชีวิต มาถึงเรื่องของฟุตบอล คุณก็จะพบตัวอย่างที่ชัดเจนได้ไม่ยาก "การขี้โกงเพื่อความอยู่รอด" ถูกถ่ายทอดมายังนักเตะอเมริกาใต้หลายคน
ในโลกของฟุตบอล การทำผิดกติกาแบบที่โลกจารึกส่วนใหญ่ก็มาจากนักเตะอเมริกาใต้ทั้งนั้น แฮนด์ ออฟ ก็อด ของ ดิเอโก้ มาราโดน่า, มือมาร ของ หลุยส์ ซัวเรซ ในฟุตบอลโลก 2010 ระหว่างเกม อุรุกวัย และ กานา, จังหวะพุ่งล้มของ เนย์มาร์ ที่แฟนบอลแซวว่าล้มทีกลิ้งต่อเป็นกิโล ไหนจะภาพจำของนักเตะจอมโหดอย่าง ดิเอโก้ คอสต้า กับ เปเป้ (แม้สองคนนี้เล่นให้ทีมชาติในทวีปยุโรป แต่บ้านเกิดอยู่ที่อเมริกาใต้) หรือจะ เปาโล มอนเตโร่, วอลเตอร์ ซามูเอล หรือแม้กระทั่งนักเตะในยุคปัจจุบันอย่าง ลิซานโดร มาร์ติเนซ ที่เข้าทั้งบอลทั้งคน และอีกมากมาย
พวกเขาเหล่านี้คือตัวแทนของการพยายามเอาชนะเพื่อไปถึงจุดมุ่งหมายของคนอเมริกาใต้ ทุกชัยชนะ ทุกแชมป์ และทุก ๆ ความสำเร็จที่พวกเขาทำได้ จะทำให้พวกเขาขยับหนีจากการเป็นชนชั้นล่างที่มาจากความยากจน ขึ้นมาเป็นกลุ่มคนอีกระดับ ซึ่งฟุตบอลช่วยให้พวกเขามีกินมีใช้ ไม่เว้นแม้กระทั่งชัยชนะเล็ก ๆ ในฟุตบอลข้างถนน
"ผมเตะฟุตบอลกินเงินตั้งแต่ 5 ขวบ พวกเราจะรวบรวมเงินทั้งหมดที่มีเก็บไว้เป็นเดิมพันกองกลาง และผู้ชนะจะได้เงินทั้งหมดไป … แน่นอนที่สุด เราไม่ได้พูดถึงเงินก้อนโต แต่ประเด็นก็คือ ชัยชนะนั้นสำคัญเสมอ" เซร์คิโอ อเกวโร่ เล่าถึงอดีตของเขา
โอกาสการเป็นนักฟุตบอลอาชีพที่ประสบความสำเร็จ หรืออย่างน้อยได้ไปค้าแข้งในยุโรปนั้นมีเพียงหยิบมือ ดังนั้นพวกเขาจึงต้องเล่นแบบสู้ตายถวายชีวิต ความหนักหน่วงโหดร้ายในเกมการแข่งขันคือสิ่งที่เลี่ยงไม่ได้ มันเป็นการแข่งขันแบบปลาใหญ่กินปลาเล็ก ถ้าคุณอ่อนแอกว่า คุณจะไม่มีทางชนะคู่แข่ง
"ฟุตบอลที่นี่เต็มไปด้วยความกดดัน และมันจะโหดร้ายกับคุณแน่นอนถ้าคุณไม่โหดร้ายกับมันบ้าง" เปเป้ กองหลังทีมชาติโปรตุเกส ที่เกิดและโตในบราซิล อธิบายถึงความโหดที่เป็นเรื่องปกติและกลายเป็นตัวตนของเขา
ขณะที่ หลุยส์ ซัวเรซ ก็บอกไม่ต่างกัน "ฟุตบอลแบบอเมริกาใต้และยุโรปแตกต่างกันตั้งแต่ฟุตบอลเด็กแล้ว ฟุตบอลอุรุกวัยที่ผมโตมามันเป็นเกมที่ต้องใช้ร่างกายและความดุดันก้าวร้าว พ่อแม่บางคนห้ามลูกเล่นฟุตบอลเพราะการเข้าปะทะที่เข้มข้นเกินไป บางคนถึงกับบอกว่าฟุตบอลคือกีฬาอันตราย แต่สิ่งนี้ตอกย้ำถึงวิถีของพวกเรา ผมได้เรียนรู้จากฟุตบอลข้างถนน ด้วยแนวคิดที่ว่าเราจะเล่นเพื่อชัยชนะ ไม่ว่าจะแลกมาด้วยอะไรก็ตาม"
ปิดท้ายที่การเปรียบเทียบจากยอดกุนซืออย่าง อาร์แซน เวนเกอร์ ที่ครั้งหนึ่งออกมาชื่นชมความเป็นนักสู้ของ อเล็กซิส ซานเชซ สมัยที่เล่นให้กับ อาร์เซน่อล ว่า นักเตะอเมริกาใต้แตกต่างกับนักเตะยุโรปจากการหล่อหลอมจากสังคม โดยเขาพูดว่า "ชีวิตการเป็นอยู่สำคัญมากในการสร้างนักฟุตบอลคนหนึ่ง ผมเชื่อว่าสังคมในยุโรปนั้นมีวิถีและแนวคิดที่อ่อนแอเกินกว่าที่เราจะผลิตนักเตะที่มีความเป็นนักสู้อย่าง อเล็กซิส ซานเชซ ได้"
ทุกอย่างเพื่อชัยชนะ และทุกชัยชนะจะทำให้พวกเขาไต่ระดับขึ้นไปอีกขั้น ไม่ใช่แค่เรื่องฟุตบอล แต่มันเป็นเรื่องของชีวิตความเป็นอยู่ด้วย ... ไม่สู้ก็อยู่อย่างลำยาก ดังนั้น วิถีของชาวลาตินอเมริกาคือสิ่งที่ชี้ชัดถึงเหตุผลที่ว่า ทำไมฟุตบอล โคปา อเมริกา จึงต้องเล่นกันรุนแรง โหดเหี้ยมกันขนาดนี้ ?
โลกเปลี่ยนไป แต่เราไม่เปลี่ยนแปลง
แม้ปัจจุบันนักเตะอเมริกาใต้หลายคนจะย้ายมาค้าแข้งในยุโรปตั้งแต่ยังเด็ก และพวกเขาเป็นนักบอลที่เติบโตมาแบบอยู่ภายใต้กฎระเบียบมากขึ้นกว่าแต่ก่อน แต่คำถามคือ ทำไมฟุตบอลชิงแชมป์ทวีปอย่าง โคปา อเมริกา แข่งขันกันทีไร เรื่องราวความดุดัน การชิงเหลี่ยม และการเล่นขี้โกงยังคงออกมาเป็นข่าวให้เราได้เห็นอยู่เสมอ ?
คำตอบคือ เวทีนี้คือเวทีของชาวละตินที่จะปลุกเอาความดุดันจากนักเตะที่คนที่ร่วมแข่งขัน ต่อให้คุณเติบโตมาในยุโรปตั้งแต่เด็ก ถูกสอนมาให้เล่นฟุตบอลที่ยึดมั่นในระเบียบ มีสมาธิ และใช้แท็คติก แต่นักเตะรอบข้างใน โคปา อเมริกา จะสร้างบรรยากาศที่กระตุ้นสัญชาตญาณการเป็นชาวละตินของคุณออกมาเสมอ ... อย่าลืมว่ามีนักเตะอีกเป็นร้อย ๆ คนที่เล่นในลีกฟุตบอลอเมริกาใต้ที่กำลังอยากจะสร้างชื่อ เดินตามรอยนักเตะที่ได้ไปค้าแข้งยุโรปคนอื่น ๆ
และเมื่อพวกเขาแรงมา ... คุณจะไม่แรงไปได้อย่างไร ? เรื่องนี้เราไม่ได้กล่าวขึ้นลอย ๆ Statsbomb เก็บสถิติใน โคปา อเมริกา 2024 หนนี้ว่า ทุกครั้งที่บอลอยู่กับเท้าคนหนึ่ง พวกเขาจะมีเวลาราว ๆ 2 วินาทีเท่านั้นในการตัดสินใจจะทำอะไรต่อไป เพราะหลังจาก 2 วินาที จะมีคู่แข่งเข้ามาปะทะ กดดัน หรือตัดฟาวล์ในทันที เดาสิครับว่าชาติไหนที่มีสถิตความก้าวร้าวต่ำที่สุด ... แคนาดา คือประเทศนั้น นั่นคือเหตุผลที่ว่า ทำไมนักข่าวชาวแคนาดาถึงกับตะลึงเมื่อเจอฟุตบอลของอเมริกาใต้แท้ ๆ แบบนี้
ขณะที่ผู้มีส่วนอย่างมากไม่แพ้นักเตะที่ทำให้เกมดุเดือดก็คือ กรรมการ ในอเมริกาใต้ ผู้ตัดสินมีลักษณะของการผ่อนปรน ราวกับจะปล่อยให้ทีมที่เป็นฝ่ายด้อยกว่าได้แสดงการทำงานหนักในแบบของพวกเขา ซึ่งหลายครั้งคุณจะเห็นการเตะหนัก ๆ ใส่คู่แข่ง แต่ผู้ตัดสินก็แค่ตักเตือนปล่อยผ่าน แจกใบเหลืองยาก
และจังหวะที่แตกต่างกับบอลยุโรปชัดเจนคือใน โคปา อเมริกา นี้มีจังหวะที่นักเตะรุมประท้วง แสดงท่าทางก้าวร้าวใส่ผู้ตัดสินมากมาย ถ้าเป็นใน ยูโร แค่คิดจะเถียง บางครั้งปากยังไม่ทันหุบ คุณก็โดนใบเหลืองแล้ว ยิ่งกฎใหม่อนุญาตให้แค่กัปตันทีมเท่านั้นที่เข้าไปคุยกับผู้ตัดสินได้ ... แต่ที่ โคปา อเมริกา มันเป็นเรื่องปกติ ราวกับว่าเก็บใบเหลืองไว้แจกในจังหวะที่เข้าปะทะน่าเกลียดจริง ๆ มากกว่า ซึ่งนั่นเองทำให้องศาของเกมเดือดขึ้นเรื่อย ๆ ตามเหตุการณ์ความรุนแรงในสนามที่เกิดขึ้น
"สิ่งที่ยิ่งใหญ่ที่ผมได้เรียนรู้จากทัวร์นาเมนต์ โคปา อเมริกา 2024 คือนักเตะทุกคนที่ลงเล่นในรายการนี้ใส่สุดตัวเพื่อชัยชนะ นั่นคือวัฒนธรรมฟุตบอลหรือแม้กระทั่งวิถีของพวกเขา ... ผมเห็นมากับตา นักเตะเปรูเต็มใจจะตายในสนามเพื่อชัยชนะ พวกเขาจะใช้หัวโขกใส่คุณ พวกเขาจะเตะคุณอย่างไม่ปราณีเท่าที่พวกเขาต้องการ"
"วิธีการเหล่านี้อาจจะดูโหดร้าย แต่สำหรับพวกเขา นี่คือการได้เปรียบในเชิงจิตวิทยา มันจะทำให้พวกเขาเดินทางไปยังเป้าหมายที่พวกเขาตั้งไว้ ยิ่งกรรมการผ่อนปรนมากเท่าไหร่ พวกเขายิ่งใส่ให้หนักขึ้นเพื่อชิงประโยชน์จากจุดนี้ทั้งนั้น" อเล็กซองดร์ คานเก้-รูซิช สรุปทุกอย่างได้อย่างกระชับ
เข้าเมืองตาหลิ่ว ต้องหลิ่วตาตาม ถ้าคุณเล่นอย่างสุภาพเรียบร้อย ในขณะที่คนอื่นจัดเต็มแบบเตะติดดาบ สิ่งที่รอคือคุณจะเสียเปรียบ และความเสียเปรียบนี้จะทำให้คุณมีโอกาสเป็นผู้แพ้มากขึ้น ... และบังเอิญว่าใน โคปา อเมริกา ไม่มีทีมไหนอยากแพ้ ดังนั้นเราจึงได้เห็นการเตะสะบัดจัดกระหน่ำอย่างที่เคยได้เห็นเป็นภาพกีฬามัน ๆ ในทุกวันนี้
แหล่งอ้างอิง
https://insightcrime.org/news/analysis/copa-america-soccer-gang-brazil-violence/
https://canadiansoccerdaily.com/2024/06/28/agr-on-copa-america-motto-for-conmebol-should-be-not-for-the-faint-of-heart/
https://morningstaronline.co.uk/article/hosts-out-copa-america-prepares-heavyweight-quarter-final
https://www.playthegame.org/news/more-football-violence-in-argentina-and-new-tragedies-in-south-america/
https://www.irishtimes.com/sport/soccer/south-america-s-attacking-talents-shaped-by-footballing-culture-and-economic-reality-1.2029314
https://www.irishtimes.com/sport/soccer/south-america-s-attacking-talents-shaped-by-footballing-culture-and-economic-reality-1.2029314
