หมอนรองกระดูก หรือที่รู้จักกันในชื่อทางการแพทย์ว่า "ดิสก์" เป็นโครงสร้างที่อยู่ระหว่างกระดูกสันหลังแต่ละข้อ ทำหน้าที่เป็นกันชนลดแรงกระแทกและเพิ่มความยืดหยุ่นให้กับกระดูกสันหลัง อย่างไรก็ตาม การเกิดความเสียหายหรือการสึกหรอของหมอนรองกระดูกสามารถนำไปสู่ภาวะปวดหมอนรองกระดูกและปวดหลังที่รุนแรงและมีผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตประจำวัน
สาเหตุของการปวดหมอนรองกระดูก
การปวดหมอนรองกระดูกสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น การบาดเจ็บจากอุบัติเหตุ การทำงานที่ต้องยกของหนักเป็นประจำ หรือการนั่งหรือนอนในท่าที่ไม่ถูกต้องเป็นเวลานาน นอกจากนี้ ความเสื่อมของหมอนรองกระดูกที่เกิดขึ้นตามอายุเป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่พบได้บ่อย
- การบาดเจ็บจากอุบัติเหตุ: อุบัติเหตุที่ทำให้เกิดแรงกระแทกหรือการบิดหมุนของกระดูกสันหลังสามารถทำให้หมอนรองกระดูกเกิดการฉีกขาดหรือเคลื่อนที่ได้
- การใช้งานผิดท่า: การยกของหนักอย่างไม่ถูกต้อง การนั่งนานๆ ในท่าที่ไม่สบาย หรือการนอนในท่าที่ไม่ถูกต้องสามารถทำให้หมอนรองกระดูกเกิดการสึกหรอได้
- ความเสื่อมตามอายุ: หมอนรองกระดูกมีแนวโน้มที่จะเสื่อมลงเมื่อเราอายุมากขึ้น ทำให้มีโอกาสเกิดการปวดหมอนรองกระดูกมากขึ้น
อาการของการปวดหมอนรองกระดูก
อาการที่พบได้บ่อยคือ ปวดหลังบริเวณส่วนล่าง หรือปวดที่แผ่ออกไปยังขาและเท้า อาการเหล่านี้อาจเกิดจากหมอนรองกระดูกที่เคลื่อนออกมากดทับเส้นประสาท ทำให้เกิดอาการชาหรืออ่อนแรงได้
- ปวดหลังบริเวณส่วนล่าง: อาการปวดหลังที่พบได้บ่อยที่สุดเมื่อหมอนรองกระดูกเกิดความเสียหาย
- ปวดร้าวลงขา: หมอนรองกระดูกที่กดทับเส้นประสาทอาจทำให้เกิดอาการปวดร้าวลงขา
- อาการชาและอ่อนแรง: ในบางกรณี หมอนรองกระดูกที่กดทับเส้นประสาทอาจทำให้เกิดอาการชาและอ่อนแรงในขาหรือเท้า
การวินิจฉัย
การวินิจฉัยปวดหมอนรองกระดูกมักเริ่มต้นด้วยการสอบถามอาการและประวัติการเจ็บป่วยของผู้ป่วย จากนั้นแพทย์อาจใช้การตรวจทางกายภาพ เช่น การกดจุด การทดสอบการเคลื่อนไหวของกระดูกสันหลัง และการตรวจเส้นประสาท นอกจากนี้ การใช้เครื่องมือทางภาพเช่น เอกซเรย์ (X-ray) หรือเอ็มอาร์ไอ (MRI) สามารถช่วยในการวินิจฉัยได้
- การตรวจร่างกาย: แพทย์จะทำการตรวจร่างกายเพื่อหาตำแหน่งที่เกิดอาการปวด และตรวจเส้นประสาทเพื่อดูว่ามีการกดทับหรือไม่
- การตรวจภาพ: การใช้เอกซเรย์หรือ MRI จะช่วยให้เห็นภาพของกระดูกสันหลังและหมอนรองกระดูกได้ชัดเจนมากขึ้น
การรักษา
การรักษาปวดหมอนรองกระดูกมีหลากหลายวิธี ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ และสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการ การรักษาอาจเริ่มต้นด้วยวิธีที่ไม่ผ่าตัด เช่น การใช้ยาลดอาการปวด การทำกายภาพบำบัด หรือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้งานกระดูกสันหลัง
- การใช้ยา
- กายภาพบำบัด
- การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
อาการปวดหมอนรองกระดูกเป็นภาวะที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน แต่สามารถป้องกันและรักษาได้ด้วยการรักษาท่าทางที่ถูกต้อง การออกกำลังกาย และการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้งานกระดูกสันหลัง หากมีอาการปวดหมอนรองกระดูก ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม เพื่อให้กลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างมีความสุขและไม่มีอาการปวดรบกวน
