แม้พรีเมียร์ลีก ฤดูกาล 2022-23 ยังเหลือการแข่งขันอีกประมาณทีมละ 6-7 แมทช์ แต่ทีมที่ทำผลงานได้อย่าง ”น่าผิดหวัง” แทบจะที่สุด แน่นอน ว่าอาจจะเป็น “เวสต์แฮม ยูไนเต็ด” อย่างไม่ต้องสงสัย
ทั้งที่ใน 2 ฤดูกาลก่อน ทีมสามารถขึ้นไปเบียดลุ้นพื้นที่ฟุตบอลยุโรปได้อย่างสนุกสนาน พร้อมจบอันดับที่ 6 และ 7 ตามลำดับ แถมในรายการฟุตบอลสโมสรทวีป เวสต์แฮมก็ทำผลงานได้อย่างเจิดจรัส ทั้งการเข้ารอบลึกๆ ในยูโรป้า ลีก หรือกำลังไล่ล่าโทรฟี่ คอนเฟอเรนส์ ลีก ในฤดูกาลนี้
เท่านั้นยังไม่พอ ระบบการเล่น 4-2-3-1 ที่ เดวิด มอยส์ กุนซือสายฮาในสายตาแฟนบอล นำมาติดตั้ง ก็ทรงประสิทธิภาพมากๆ เรียกได้ว่าไล่เก็บทีมใหญ่รัวๆ และพลิกชีวิตทั้งทีมและกุนซือสก็อตต์คนนี้ ให้กลับมามีที่ยืนในวงการได้เลยทีเดียว
แต่ทั้งหมดทั้งมวลนั้น กลับพลิก “หน้ามือเป็นหลังมือ” ในฤดูกาล 2022-23 เพราะทีมต้องมาหนีตกชั้นแบบหืดขึ้นคอ พร้อมกับการเล่นที่ “ตรงเป็นตุง” ไหลเป็นน้ำ รั่วเป็นคนป่วยกระเพาะปัสสาวะอักเสบ ไม่มีความโหดใดๆ เหลือ
เกิดอะไรขึ้น? ขุนค้อนมาถึงจุดนี้ได้อย่างไร? ร่วมติดตามไปพร้อมกับเรา
แดนกลางยวบ พาทีมยับ
เชื่อได้เลยว่า เวสต์แฮมเป็นทีมที่น่าจับตามองในเรื่องของแผนการเล่น ซึ่งมองเผินๆ ระบบ 4-2-3-1 ของเดวิด มอยส์ อาจจะเป็นระบบธรรมดาๆ ที่ใครๆ ก็นำไปใช้กัน เรียกได้ว่า เป็นเทรนด์การวางระบบทีมในยุคนี้เสียด้วยซ้ำ ไหนจะเรื่องของสควอตเดปท์ ที่มีความเป็นรองทีมใหญ่ๆ หรือทีมในระดับเดียวกันหลายต่อหลายขุม แต่สิ่งที่ทีมมีเหนือกว่าใคร นั่นคือตำแหน่ง “Double Pivot”
โดยตำแหน่งนี้ หมายถึง กองกลางสองคนที่ยืนหน้าเซ็นเตอร์ฮาล์ฟที่ต้องทำหน้าที่แทบจะทุกอย่างทั้งรุกและรับ โดยสามารถผลัดเปลี่ยนสลับหน้าที่กันได้ เช่น อีกคนเติมเกมรุก อีกคนต้องระวังสวนกลับ อีกคนจ่ายบอลแนวลึก อีกคนต้องเป็นฮาร์ดแมน
หรือจะเล่นเกมรับ คอยหาจังหวะเติมหลังกองกลางหมายเลข 10 ที่เป็นเพลย์เมกเกอร์หรือกลางรุกย่อมได้ ซึ่งแฟนบอลมักคุ้นชินการยืนแบบนี้ในระบบ 4-2-3-1 หรือ 3-4-3
การยืนดังกล่าวนี้ เป็นการ “ลดช่องว่าง” ระหว่างทีมใหญ่ๆ และทีมเล็ก ๆ หรือทีมที่ไม่ได้เงินถุงเงินถัง เพราะ “สองแรงบวก” ในแดนกลางนั้นไม่จำเป็นว่าจะต้องมีสกิลโคตรเทพในด้านใดด้านหนึ่ง แต่ขอแค่เข้าใจ “หน้าที่” ที่ต้องทำร่วมกัน และต้องมี “วินัย” ทั้งตอนครองบอลและไม่ได้ครองบอล
เพียงเท่านี้ ไม่ว่ากองกลางจะมีคลาสแบบไหนในโลก ก็สามารถจับมายืนร่วมกันได้หมด
โดยเวสต์แฮมนั้น มีสองพลังงานในแดนกลาง อย่าง “ดีแคลน ไรซ์ (Declan Rice) และ โทมัส ซูเช็ค (Tomáš Souček)” ที่คอยขับเคลื่อนเป็นเครื่องยนต์ ในขณะที่อีกคนเติมขึ้นไปช่วยขึงในแนวรุก อีกคนจะสลับมารับบทรอง คอยซ้อน คอยเก็บ เวลาโดนสวนกลับ ในบางครั้ง ก็ทำหน้าที่แพ็คกลาง คอยงัดบอลออกมาจากแดนตนเอง ให้แนวรุกทำเกม อาจจะทำเกมเองเป็น Deep Lying Playmaker ก็ได้ หรือเวลาเล่นกับทีมใหญ่ ก็เล่นเป็นสายรับแน่ๆ คู่กัน
ต้อมยอมรับว่า Double Pivot ของเวสต์แฮม เป็นอะไรที่สอดประสานกันได้อย่างลงตัวแบบไม่น่าเชื่อ โดยเฉพาะ ใน 2 ขวบปีแรกของไรซ์และซูเช็ค ที่เล่นกันแข็งมาก เสียจนเคิร์ด ซูมา และอิสซา ดิยอป เซ็นเตอร์กำลังหลักของทีม ยังแข็งได้ไม่เท่าเลยทีเดียว
ในเมื่อกลางแน่นตึ๊บขนาดนี้ ส่งผลให้ตำแหน่งอื่นๆ โดยเฉพาะแนวรุก ไม่จำเป็นต้องห่วงหน้าพะวงหลัง ต้องลงมาช่วยเกมรับเยอะไหม เล่นมากจังหวะไปประเดี๋ยวหลุดยาวหรือไม่ ตรงนี้ถือว่าหายห่วง
จะเห็นได้ว่า แนวรุก โดยเฉพาะตำแหน่งริมเส้นของทีม เฉิดฉายอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็น ยาร็อด โบเวน ซาอิด เบนรามา หรือกระทั่งกองหน้าอย่าง มิคาฮิล อันโตนิโอ ก็ได้รับอานิสงส์ไปด้วยเช่นกัน
ทั้งนี้ จะเห็นได้ถึงความสำคัญในหน้าที่ Double Pivot ที่แทบจะเป็นทุกอย่างให้ทีม แต่คิดในมุมกลับกัน หากตำแหน่งดังกล่าว มีประสิทธิภาพในการทำงานลดลง แม้เพียงตำแหน่งเดียว อะไรจะเกิดขึ้น?
สำหรับไรซ์ ถือว่ายังคงโชว์ฟอร์มได้อย่างสม่ำเสมอ ทีมยักษ์ใหญ่จีบกันตาเป็นมัน ไม่ได้มาเพราะโชคช่วย แต่กลับกัน ซูเช็คนั้น เหมือนกินอะไรผิดสำแดงมา โชว์ฟอร์มเทพอยู่ดีๆ กลับกลายเป็นเครื่องช็อตไปดื้อๆ เสียอย่างนั้น
นี่คือข้อเสียของ Double Pivot เพราะหากเครื่องยนต์ดับไปเครื่องหนึ่ง ย่อมหมายถึงภาระทันที คือไปกันทั้งยวง ตื้อไปหมด ยิ่งกับเวสต์แฮม ที่เป็นทีมระดับกลางค่อนไปทางเล็ก จะหวังให้คุณภาพเข้ามาทดแทนประสิทธิภาพ ย่อมเป็นไปได้ยาก ไรซ์ถึงจะเป็นทุกอย่างให้ทีม ก็ใช่ว่าจะจัดให้ด้วยตัวคนเดียวได้หมด ปลุกใจเสือป่าได้หมด แม้ในบางแมทช์ จะมีให้เห็นเล็กน้อย
และเมื่อกวาดตามองสแปร์ที่สามารถลงเล่นจับคู่กับไรซ์ กลับมีคุณสมบัติที่ยากจะเข้ากันได้ในตำแหน่งนี้ ทั้ง มานูเอล ลานซินี และพาโบล ฟอร์นัลส์ ที่ออกจะเป็นกลางรุก ฟินน์ ดาวน์ส และแม็กเวลล์ โคร์เนท์ ที่ยังกระดูกไม่แข็งพอ หรือจะถอยลูคัส ปาเกตา ที่เป็นหัวในในแนวรุกลงมาเล่นต่ำลง ก็นับว่าเสียของอย่างมาก
เช่นนี้ จึงทำให้เวสต์แฮม ประหนึ่ง “สิ้นไร้ไม้ตอก” ในตำแหน่งนี้ไป และทำให้ทีมเหี่ยวลงไปมาก
เด็กมอยส์ สอยไม่คลิ๊ก
กระนั้น ได้มีสิ่งหนึ่ง ที่สำคัญไปกว่า Double Pivot นั่นคือ “การซื้อตัว” ที่ไม่ลงล็อกกับทีม ทำให้ขาดความต่อเนื่องไป
เพราะหากย้อนกลับไปพิจารณาตลาดทั้ง 2 ครั้งของพลพรรคขุนค้อน เริ่มจากตลาดซัมเมอร์ ที่ทีมไปจัดมาถึง 10 คน โดยค่าตัวแพงที่สุด นั่นคือลูคัส ปาเกตา ที่ราคาเกือบ 40 ล้านยูโร ซึ่งทำผลงานได้คุ้มค่าตัวอย่างมาก ในการสร้างสรรค์เกมทั้งแนวกว้างและแนวลึก แถมยังมีการไล่เพรสในแดนหน้าอีกด้วย
กระนั้น สำหรับคนที่เหลือ ยังคงเป็นคำถามสำคัญ ว่าซื้อมาคุ้มไหม โดยเฉพาะ ความหวังในแดนหน้า อย่างจานลูกา สคามาคา หัวหอกอิตาลีราคาแพง (ประมาณ 31 ล้านยูโร) ที่ทีมไปกระชากมาจากซาสซูโอโล ที่เหมือนลงไปยืนค้ำให้ครบๆ 11 คน ยิงประตูไม่ได้ ไม่มีส่วนร่วมกับเกม แถมยังเสียตำแหน่งคืนให้กับ มิคาฮิล อันโตนิโอ ศูนย์หน้าร่างตัน ที่ใช่ว่าจะยิงกระจุยกระจายเหมือนเมื่อ 3 ฤดูกาลที่แล้วเสียด้วย
ตรงนี้ The Athletics ได้มีการให้ข้อเสนอว่า เวสต์แฮมเปลี่ยนสไตล์การเล่น จากการแพ็คกลาง และบอลสวนกลับโดยใช้ความว่องไว มาเป็นการ “เปิดโหม่ง” ด้วยเห็นความสูงใหญ่ของสคามาคา ซึ่งทำให้ประสิทธิภาพของทีมลดลง กลายเป็นไปเปลี่ยนแปลงเพื่อคนๆ เดียวแทน
กระนั้น อย่าลืมว่า ก่อนที่สคามาคาจะเข้ามา อันโตนีโอ ที่หุ่นมะขามข้อเดียว ก็สามารถโหม่งทำประตูจากการเปิดริมเส้น หรือเปิดเตะมุมได้หลายต่อหลายครั้ง ทำให้การให้เหตุผลข้างต้น มีปัญหาในเรื่องของ Comparative ไปเสียเล็กน้อย แต่ที่ไม่ผิดเพี้ยน นั่นคือ เวสต์แฮม ถือว่าเสียกระบวนไปจากการปรับแท็คติกให้เข้ากับกองหน้าที่มาใหม่ไปไม่น้อยเลยทีเดียว
อีกอย่าง นั่นคือ การซื้อของมอยส์ แทบไม่ได้มาเกื้อหนุนระบบของตนเอง ซึ่งเป็นระบบที่มากับการขึ้นเกมของ Double Pivot ที่เมื่อหันกลับมาพิจารณารายชื่อในแดนกลาง กลับไม่มีใครที่ลงสนามในตำแหน่งนี้ได้ หรือไม่ก็ยังเด็กเกินไป
มิหนำซ้ำ ยังมีแต่ซื้อในตำแหน่งที่ลงตัวอยู่ก่อนหน้ามาถมกัน อาทิ ตำแหน่งเซนเตอร์ ที่มีทั้งนาเยฟ อาเกิร์ด เธโอ เคห์เรร์ หรือลุยเซา ที่เพิ่งไปสอยมา และเลือกที่จะปล่อยกองหลังในชุดอันดับที่ 6 และ 7 ของทีมอย่าง เคร็ก ดอว์สัน และอิซซา ดิยอป ออกจากทีมไป และที่สำคัญ ดันเลือกเก็บ แองเจโล อ็อกบองนา ที่ไม่ค่อยมีบทบาทไว้ในทีม
ประตูอย่าง อัลฟองส์ อาเรโอลา ที่มีดีกรีจริง แต่ทีมมีลูคัส ฟาเบียนสกี้ ที่ถึงจะแก่แต่ก็เก๋าอยู่ในทีม
หรือแม้กระทั่งกองหน้า ที่มอยส์แก้ปัญหาแบบ “คนเก่าใช้ไม่ได้ หาคนใหม่ดีกว่า” อย่างการไปสอยแดนนี่ อิงส์ เข้ามาสู่ทีม แต่ในท้ายที่สุด ก็หันกลับไปใช้อันโตนีโอเช่นเดียม เรียกได้ว่า ตำแหน่งนี้ เป็นที่สำหรับละลายทรัพย์ของมอยส์ก็ว่าได้
ไหนจะเป็นตำแหน่งฟูลแบ็คด้านซ้าย ที่ทีมไปสอย เอเมอร์สัน พัลเมรี เข้ามาเป็นกำลังหลัก ทั้งที่จริงๆ แล้ว ทีมมีของดีอย่าง เบ็น จอห์นสัน ที่รอให้ปั้นอยู่ก่อนหน้านั้น และที่สำคัญ วลาดิมีร์ คูฟัล และอารอน เครสเวลล์ ในด้านขวา ก็อยู่ในวัย 30+ โดยที่ไม่มีสแปร์มารองรับ
นับได้ว่า เรื่องนี้สงผลกระทบกับทั้งทีม และรังวัดของเดวิด มอยส์ เอง
จะทำได้ไหม ทำได้หรือเปล่า
ทั้งหมดที่กล่าวมานี้ เป็นปัญหาของเวสต์แฮมที่เกิดขึ้นในพรีเมียร์ลีกเพียวๆ กลับกัน ในฟุตบอล ยูฟ่า คอนเฟอเรนส์ ลีก ทีมยังคงอยู่ในเส้นทางการลุ้นแชมป์ระดับทวีป
แม้หลายฝ่ายจะพิจารณาว่า เวสต์แฮมไล่ถลุงแต่ทีมเล็กๆ ทีมระดับรองบ่อนของทวีป แต่หากใช้วิธีคิดเช่นนี้ จะไม่สามารถอธิบายได้ว่า ฤดูกาล 2021-22 เหตุใดเวสต์แฮมถึงทำผลงานทั้งในลีก และยูโรป้า ลีก ได้สุดยอดไปพร้อมๆ กันได้
แถมยูโรป้า ลีก ยังเข้าถึงรอบรองชนะเลิศได้อีกด้วย น่าเสียดายที่แพ้ต่อแฟรงค์เฟิร์ส แชมป์ในครั้งนั้นไปด้วยสกอร์รวม 1-3 และที่สำคัญ คือการไล่เก็บเซบีญา เจ้าพ่อแห่งรายการนี้ ที่ว่ากันว่า ได้พลังบลัฟพิเศษตลอด ไปด้วยสกอร์รวม 2-1 แบบที่น้อยทีมในพรีเมียร์ลีกจะทำได้อีกด้วย
ยิ่งไปกว่านั้น บรรดากองหน้าที่ปืนฝืดแบบรัวๆ อย่างพวกสคามัคคา และอันโตนิโอ ก็เหมากันไปรวม 11 ตุงเข้าให้แล้ว (สคามัคคา 5 อันโตนิโอ 6)
ตรงนี้ อาจจะมีอะไรบางอย่าง ที่เป็นเรื่องภายใน ที่ยังไม่เปิดเผยออกมาก็เป็นได้
ต้องรอชมว่า เวสต์แฮมจะสามารถคว้าถ้วยทวีปมาประดับตู้โชว์สโมสร ในรอบ 58 ปี นับตั้งแต่ที่ได้แชมป์ คัพ วินเนอร์ส คัพ ในปี 1965 ได้หรือไม่ (จริงๆ เคยคว้าแชมป์ อินเตอร์ โตโต คัพ ในปี 1999 แต่ส่วนมากไม่นับรวมถ้วยนี้เป็นระดับเมเจอร์ของทวีป)
ความสำเร็จแบบได้โทรฟี่ก็เป็นเรื่องของเกียรติยศ แต่อย่าลืมว่า การตกชั้นลงไป หมายถึงเงินในกระเป๋าย่อมลดลง และทำให้เสียนักเตะคนสำคัญของทีมตามไปด้วย นับเป็น “ทางสองแพร่ง” นี่น่ากลัวสำหรับเวสต์แฮมอย่างหาที่สุดไม่ได้จริงๆ
แหล่งอ้างอิง
https://thefootballfanbase.com/moyes-explains-why-whufc-have-been-on-a-steady-decline/
https://greenstreethammers.com/2022/09/21/west-ham-david-moyes/
https://breakingthelines.com/squad-analysis/whats-going-wrong-at-west-ham-united/
https://themastermindsite.com/2022/04/21/david-moyes-west-ham-united-tactical-analysis-2021-22/
https://www.coachesvoice.com/cv/double-pivot-football-tactics-explained-bayern-munich-chelsea/
https://theathletic.com/4080128/2023/01/13/west-ham-crossing-decline-scamacca/
