17 พฤษภาคม 2023 ดูเป็นวันธรรมดาที่ เบรนท์ฟอร์ด กำลังเตรียมการลุยพรีเมียร์ลีกโค้งสุดท้ายของฤดูกาล 2022-23 ตามปกติ ทว่าในวันเดียวกันนั้นปรากฏข่าวสำคัญในวงการฟุตบอลอังกฤษ เมื่อสมาคมฟุตบอลในประเทศ หรือ เอฟเอ ประกาศแบน อิวาน โทนีย์ กองหน้าฟอร์มแรงเป็นเวลา 8 เดือน โทษฐานละเมิดกฎห้ามเล่นพนันฟุตบอล
นี่อาจไม่ใช่ครั้งแรกที่ทัพ เดอะ บีส์ ต้องตกตะลึง เพราะหากยังจำกันได้ เมื่อช่วงเดือนพฤศจิกายน 2022 หัวหอกดีกรีทีมชาติอังกฤษรายนี้เคยถูกเอฟเอตั้งข้อหามาแล้ว ก่อนที่ตัวเขาเองจะออกมายอมรับในช่วงต้นปี 2023 นี้
กรณีดังกล่าวส่งผลกระทบสำคัญต่อภาพลักษณ์ของวงการลูกหนังอังกฤษที่มีกฎเกี่ยวกับการพนันเสี่ยงโชคแบบชัดเจน แถมคนกระทำยังมีชื่อติดทีมชาติอังกฤษเสียด้วย ขณะที่ตัวโทนีย์เองก็ต้องมาหยุดอนาคตที่สดใสในเส้นทางอาชีพไปชั่วขณะจากการรับโทษแบนตามระเบียบ
เกิดอะไรขึ้นกับ อิวาน โทนีย์ บ้าง โทษที่เขาได้รับมันรุนแรงขนาดไหน และอะไรคือผลกระทบสำคัญที่ตามมาหลังเหตุการณ์นี้ มาติดตามไปพร้อม ๆ กับ Main Stand
แสงกำลังจรัส แต่มาดับเพราะพนัน
อิวาน โทนีย์ เริ่มฉายแววให้เห็นถึงการเป็นจอมถล่มประตูในระดับลีกล่างของอังกฤษ โดยเฉพาะช่วงที่เขาย้ายจาก นิวคาสเซิล ยูไนเต็ด มายัง ปีเตอร์โบโร ยูไนเต็ด
ตลอดสองฤดูกาลที่ ปีเตอร์โบโร ยูไนเต็ด ในระดับลีกวัน โทนีย์ทำผลงานหรูจากสถิติลงสนามรวมทุกรายการให้ทีม 94 นัด ซัดไปถึง 49 ลูก โดยเฉพาะในฤดูกาลที่สอง (2019-20) ที่เขาคว้ารางวัลนักเตะยอดเยี่ยมประจำฤดูกาลของลีกวันมาครองได้
เท่านี้ก็เพียงพอแล้วที่ทำให้ เบรนท์ฟอร์ด ทีมจากลีกแชมเปี้ยนชิพซึ่งอยู่ในดิวิชั่นสูงกว่า ตัดสินใจดึงตัวมาล่าตาข่ายในซัมเมอร์ 2020 ด้วยอายุสัญญายาว 5 ปี ค่าตัวรวมเงื่อนไขต่าง ๆ ตกที่ 10 ล้านปอนด์เศษ เวลาต่อจากนั้นดูเหมือนว่ากราฟฟุตบอลของกองหน้าจากเมืองนอร์ทแฮมป์ตันผู้นี้จะพุ่งขึ้นแบบไม่ลดละ และทำได้ดีแบบไม่มีเคอะเขิน
หลังจากที่ใช้เวลาก่อนหน้านั้นไปกับการเล่นในลีกวันและลีกทู 2020-21 คือฤดูกาลที่ อิวาน โทนีย์ ลงเล่นในระดับเดอะ แชมเปี้ยนชิพ อย่างเต็มตัวเป็นครั้งแรก เขาทำให้ทัพ "ผึ้งพิฆาต" เห็นว่านี่คือดีลที่คุ้มค่าแก่การลงทุน
ผลงาน 31 ประตูจากการลงเล่นเกมลีก 45 นัด จารึกสถิติเป็นนักเตะที่ทำประตูมากที่สุดในหนึ่งฤดูกาลของลีก พร้อมกับส่งสโมสรกลับคืนสู่ลีกสูงสุดของอังกฤษเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่ปี 1947 จากการชนะเกมเพลย์ออฟเหนือ สวอนซี ซิตี้ 2-0 ที่เวมบลีย์
เมื่อก้าวสู่อีกระดับ อิวาน โทนีย์ พิสูจน์ให้เห็นว่าเขาเป็นนักเตะจากลีกล่างที่โลดแล่นบนอย่างพรีเมียร์ลีกได้แบบสบาย ๆ
ช่วงที่เบรนท์ฟอร์ดได้ลงเล่นในพรีเมียร์ลีกเป็นครั้งแรกในฤดูกาล 2021-22 โทนีย์มีชื่อซัลโวประตูในลีกไป 12 ลูก เป็นดาวซัลโวสูงสุดของทีม และช่วยทีมจากลอนดอนตะวันตกจบฤดูกาลด้วยอันดับที่ 13 เรียกได้ว่าอยู่รอดปลอดภัยแบบสบาย ๆ ไม่ต้องไปลุ้นเหนื่อยหนีตกชั้น
"อิวานเป็นคนฉลาดมาก เขาเป็นคนที่คิดทบทวนตัวเอง และเขาก็คู่ควรกับคำชมมากมายที่เข้ามาสู่ทีมที่กำลังดำเนินไปด้วยดี เขาพร้อมรับฟังทุกสิ่ง รวมถึงเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ และพร้อมจะนำไปพัฒนาผลงานของตัวเองเพิ่มเติม" โธมัส แฟรงค์ กุนซือผู้พาเบรนท์ฟอร์ดขึ้นชั้นสู่ลีกสูงสุด กล่าวถึงความสุดยอดของโทนีย์ช่วงต้นฤดูกาล 2021-22
"ถ้าคุณอยากเป็นนักเตะระดับท็อป คุณต้องทำงานให้หนัก ทบทวนตัวเองเสมอ พร้อมเรียนรู้ และแน่นอนว่าคุณต้องมีความมั่นใจ นั่นคือสิ่งที่เขามีโดยธรรมชาติ"
ฤดูกาลต่อมา (2022-23) หัวหอกวัย 27 ปี ก็ยังคงแสดงให้เห็นว่าเป็นนักเตะที่ดีที่มีจุดเด่นเรื่องของความเร็ว ยิงใกล้ไกลได้เฉียบคม และมีประโยชน์ยามที่ทีมโจมตีด้วยลูกตั้งเตะ ไปจนถึงความแม่นยำในการสังหารจุดโทษ ถึงขึ้นที่ โธมัส แฟรงค์ เคยชื่นชมว่าเขาคือเพชฌฆาตมือสังหารเบอร์ต้น ๆ ของโลก เขายังคงรักษามาตรฐานการเล่นได้อย่างต่อเนื่องในขวบปีที่สามกับสโมสร
33 นัดในพรีเมียร์ลีก แปรเปลี่ยนเป็นการล่าตาข่ายคู่ต่อสู้ไป 20 ลูก พร้อมเหตุการณ์สำคัญ ๆ มากมาย อาทิ ทำประตูให้เบรนท์ฟอร์ดแตะหลัก 50 ตุง ทำแฮตทริกที่สองของตัวเองในพรีเมียร์ลีกได้ในเกมถล่มลีดส์ 5-2
ไปจนถึงการถูกเรียกตัวติดทีมชาติอังกฤษชุดใหญ่ ในฐานะนักเตะเบรนท์ฟอร์ดคนแรกในรอบกว่า 80 ปี เป็นเหตุให้ทีมใหญ่ร่วมพรีเมียร์ลีกจับจ้องเขาตาเป็นมัน
เขาเกือบจะเข้าใกล้ความสมบูรณ์แบบและมีอนาคตลูกหนังที่สดใสต่อไปอีกเรื่อย ๆ
อย่างไรก็แล้วแต่ จู่ ๆ โอกาสที่ว่านี้กลับถูก "แช่แข็ง" ไปเรียบร้อย เมื่อสมาคมฟุตบอลอังกฤษตั้งข้อหา อิวาน โทนีย์ จากกรณีทำผิดกฎการพนันด้วยจำนวนที่มากถึง 232 ครั้ง ก่อนเพิ่มเป็นรวม 262 ครั้งในเวลาต่อมา
และคงไม่ผิดอะไรหากจะบอกว่าคนที่มาสกัดเส้นทางสดใสในครั้งนี้ก็คือตัวของเขาเอง
การพนันฟุตบอลในอังกฤษ และกฎเข้มของเอฟเอ
จริงอยู่ที่อังกฤษเป็นประเทศที่การเล่นพนันเป็นเรื่องถูกกฎหมาย ดังการออกกฎหมายการพนันที่รองรับเรื่องนี้มาตั้งแต่ปี 1960 ที่มีชื่อว่า "Betting and Gaming Act" ไปจนถึงการออกกฎหมายใหม่เพื่อรับรองกระแสใหม่ ๆ ที่เข้ามาผลัดเปลี่ยนตามสถานการณ์ เช่น การเข้ามาโลกออนไลน์ที่สอดรับกับชีวิตประจำวันของมนุษย์ เป็นเหตุให้การพนันเปลี่ยนผ่านจากโต๊ะพนันมาสู่รูปแบบของออนไลน์ อังกฤษจึงออกกฎหมายใหม่ที่ชื่อ "The Gambling Act" ในปี 2005 เป็นต้น
สำหรับรูปแบบและวิธีการของการพนันในอังกฤษคือ จะมีบริษัทรับพนันที่ได้รับอนุญาตเปิดดำเนินธุรกิจแบบถูกต้องตามกฎหมายคอยขับเคลื่อน แต่ละแห่งจะเปิดให้เล่นประเภทของการพนันหลากชนิดรวมถึงฟุตบอลในฐานะพนันประเภททายผลการแข่งขัน และอยู่ภายใต้การตรวจสอบโดยคณะกรรมาธิการควบคุมการพนันอีกที
แม้อังกฤษจะค่อนข้างเป็นประเทศที่เปิดกว้างให้ประชาชนเล่นพนันได้แบบไม่ผิด แต่สำหรับคนในแวดวงลูกหนังกลับมีข้อห้ามไม่ให้มาเกี่ยวข้อง
ดังกฎข้อ E8 ที่ทางสมาคมฟุตบอลอังกฤษระบุชัดเจนเกี่ยวกับการพนัน คือ "ห้าม" นักฟุตบอล กุนซือ ทีมงานโค้ช เจ้าหน้าที่สโมสร จากทั้งพรีเมียร์ลีก ฟุตบอลลีก (ลีกแชมเปี้ยนชิพ, ลีกวัน, ลีกทู) เนชั่นแนลลีก (นอกลีก) และลีกอาชีพหญิง ตลอดจนผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอื่น ๆ หรือเป็นคนจากฝ่ายจัดการแข่งขัน รวมถึงผู้ตัดสินข้องเกี่ยวกับการพนันและการวางเดิมพันต่าง ๆ ครอบคลุมทั้งรายละเอียดการแข่งขันไปจนถึงเรื่องการซื้อขายนักเตะในขณะปฏิบัติหน้าที่หรือทำหน้าที่ที่เกี่ยวข้องอยู่
นั่นเพราะความสำคัญในเรื่องของ "ข้อมูล" ที่เสมือนมาจากวงใน เมื่อถูกเผยแพร่ไปสู่วงนอกไม่ว่าจะกรณีใดก็ตาม โอกาสที่จะนำพาไปสู่การพนันในรูปแบบต่าง ๆ ย่อมเกิดขึ้นได้ เปรียบง่าย ๆ ก็เหมือนคดี "อินไซเดอร์" ในวงการหุ้นนั่นเอง
นอกจากนี้สมาคมฟุตบอลอังกฤษและองค์กรลูกหนังที่เกี่ยวข้องในประเทศก็มีวิธีตรวจสอบเรื่องราวดังกล่าวแบบตรงไปตรงมา ซึ่งก็คือใช้คณะกรรมาธิการที่กำกับเรื่องการพนันโดยตรงคอยช่วยตรวจสอบ หากพบใครกระทำผิด โทษก็จะมีตั้งแต่ปรับเงิน โทษแบนแบบลหุโทษ ไปยันโทษหนักแบนร่วมปี หรือถูกยกเลิกสัญญา ตามแต่กรณี
ก่อนถึงกรณีของ อิวาน โทนีย์ เอฟเอเคยตรวจพบนักฟุตบอลดัง ๆ ไปเกี่ยวข้องกับความไม่ชอบมาพากล จนได้มูลเอาผิดในเวลาต่อมาอยู่ไม่น้อย อย่างปี 2017 เมื่อ โจอี้ บาร์ตัน อดีตมิดฟิลด์พันธุ์ดุของพรีเมียร์ลีก โดนจับได้ว่าเคยวางเดิมพันฟุตบอลมากถึง 1,260 ครั้ง ตลอดระยะเวลา 10 ปีที่เป็นนักเตะ (2006-2016)
ภายหลังเขาก็ให้การสารภาพ จนเป็นเหตุให้เขาโดนโทษแบนยาว 13 เดือน เกิดขึ้นในช่วงปลายการค้าแข้งของเขา ก่อนที่เขาจะตัดสินใจแขวนสตั๊ดในกาลต่อมา
เพื่อนร่วมทีมชาติอังกฤษของ อิวาน โทนีย์ อย่าง คีแรน ทริปเปียร์ ก็เคยโดนโทษจากการไปพัวพันกับการพนันเช่นกัน
กองหลังคนปัจจุบันของนิวคาสเซิลเคยโดนเอฟเอแบนเป็นเวลา 10 สัปดาห์ ในเดือนธันวาคม ปี 2020 เพราะดันไปให้ข้อมูลผู้อื่นเพื่อการเดิมพันเรื่องการย้ายทีมของตนเองจาก ท็อตแนม ฮอตสเปอร์ ไปยัง แอตเลติโก มาดริด
โทษที่โทนีย์ได้รับ
สำหรับกรณีของ อิวาน โทนีย์ เอฟเอตรวจพบว่ากองหน้าวัย 27 ปี ถูกตั้งข้อหาละเมิดกฎข้อ E8 ของเอฟเอ ฐานเล่นพนันฟุตบอลจำนวน 262 ข้อหา โดยเกิดขึ้นในระหว่างวันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2017 ถึง 23 มกราคม 2021
ช่วงเวลาดังกล่าวไปคาบเกี่ยวตั้งแต่สมัยที่เขาลงเล่นให้ สคันธอร์ป ยูไนเต็ด (สองช่วงเวลา) และ วีแกน แอธเลติก ภายใต้การยืมตัวจาก นิวคาสเซิล ยูไนเต็ด, ปีเตอร์โบโร ยูไนเต็ด และ เบรนท์ฟอร์ด
เวลาต่อมาจากการถูกตั้งข้อหารอบแรก เอฟเอก็ได้ไปตรวจสอบข้อมูลเพิ่มเติมต่อเนื่องและมีการถอนฟ้องไป 30 ข้อหา ทำให้เหลือความผิด 232 ข้อหา และในจำนวนนี้โทนีย์ยอมรับสารภาพทั้งหมด
แม้จะไม่มีข้อมูลปรากฏเป็นลายลักษณ์อักษรว่าเขากระทำผิดเรื่องใด บ้างก็ว่าเขาเล่นพนันแบบเดิมพันทั่วไป บ้างก็ว่าไม่ได้เกี่ยวข้องในลักษณะล้มบอลเพื่อให้ทีมตัวเองแพ้แต่อย่างใด
ถึงกระนั้นจากการตรวจสอบอย่างละเอียด นำมาซึ่งเหตุที่ทำให้ศูนย์หน้าเบรนท์ฟอร์ดถูกแบนจากวงการฟุตบอล ด้วยความผิด 232 ข้อหา โดนสั่งห้ามยุ่งเกี่ยวกับกิจกรรมทุกอย่างของเกมลูกหนัง 8 เดือน มีผลทันทีตั้งแต่วันที่ประกาศ (17 พฤษภาคม 2023) และจะกินเวลาไปจนถึงวันที่ 16 มกราคม 2024
มากไปกว่านั้น โทนีย์ยังถูกปรับเงินอีก 50,000 ปอนด์ หรือราว 2.1 ล้านบาท มีผลทันทีหลังคำแถลง อย่างไรก็ดี ภายในกรอบระยะเวลาการแบน เอฟเอยังอนุญาตให้โทนีย์ได้ลงฝึกซ้อมกับต้นสังกัดได้หลังรับโทษแล้วกึ่งหนึ่ง หรือ 4 เดือน ตั้งแต่วันที่ 17 กันยายน 2023 เป็นต้นไป
"เป็นเรื่องที่น่าผิดหวัง ผมจะไม่แสดงความคิดเห็นใด ๆ เพิ่มเติม ขอบคุณครอบครัวและเพื่อน ๆ ทีมเบรนท์ฟอร์ด รวมถึงแฟนบอลของเราสำหรับการสนับสนุนอย่างต่อเนื่องที่มีให้ในช่วงเวลาที่ยากลำบาก ตอนนี้ผมขอโฟกัสไปที่การกลับมาเล่นฟุตบอลที่ผมรักในฤดูกาลหน้าครับ" โทนีย์ เผยความรู้สึกผ่านอินสตาแกรมหลังต้องโทษแบน
ผลกระทบที่ตามมา
การถูกแช่แข็งจากโทษแบน 8 เดือนที่ อิวาน โทนีย์ ได้รับ เป็นการปิดโอกาสครั้งสำคัญครั้งหนึ่งของตัวเขาที่กำลังอยู่ในช่วงวัยพีกของอาชีพนักเตะ แถมยังอยู่ในช่วงที่เขาทำผลงานได้น่าประทับใจ เห็นทีโอกาสย้ายทีมในช่วงตลาดซื้อขายนักเตะซัมเมอร์ 2023 ซึ่งเขาเคยตกเป็นข่าวกับทีมใหญ่ ๆ เช่น เชลซี และ แมนเชสเตอร์ ยูไนเต็ด ได้ถูกรูดม่านปิดไปโดยปริยาย
แม้แถลงการณ์จากสมาคมฟุตบอลอังกฤษจะไม่ได้ระบุโดยตรงถึงการห้ามไม่ให้เขาย้ายทีม แต่ก็เป็นที่เข้าใจกันว่า หากเขาอยากย้ายกระบวนการทั้งหมดจะขึ้นอยู่กับเอฟเอที่อาจต้องทำเรื่องขออนุญาตจากเอฟเอก่อน ซึ่งดูแล้วก็ไม่น่าจะได้ย้ายอยู่ดี
เหตุผลอีกข้อที่กระทบต่อตัวเขาโดยตรงคือโอกาสในการมีชื่อลงเล่นให้ทีมชาติอังกฤษอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะภารกิจรอบคัดเลือก ฟุตบอลยูโร 2024
นับตั้งแต่ที่ถูกเรียกติดธงสิงโตคำรามครั้งแรกเมื่อเดือนกันยายน 2022 ดูเหมือนจะเป็นสัญญาณดีของ อิวาน โทนีย์ ว่า แกเร็ธ เซาท์เกต กุนซือคนปัจจุบันไม่ได้มองข้ามในตัวเขาไปแต่อย่างใด
ต่อให้ไม่ได้ลงสัมผัสผืนสนามเลยทั้งในเกมเนชั่นส์ลีกที่อังกฤษดวล เยอรมนี และ อิตาลี ในช่วงแรกที่ถูกเรียกติดทีม หรือแม้แต่พลาดถูกเรียกติดธงไปฟุตบอลโลก 2022
ทว่าในเดือนมีนาคม 2023 เขาก็ได้โอกาสนับหนึ่งกับทัพทรีไลออนส์ไปแล้ว เมื่อลงมาเป็นตัวสำรองนาทีที่ 81 นัดที่ อังกฤษ อัด ยูเครน 2-0
นอกจากนี้เอฟเฟ็กต์จากโทษแบบ 8 เดือนยังส่งผลมาถึงสโมสรต้นสังกัดอย่างเบรนท์ฟอร์ดอย่างยากจะหลีกเลี่ยง นั่นทำให้ทีมผึ้งพิฆาตไม่มีทางเลือกนอกจากจะต้องคิดอย่างถี่ถ้วนกับตัวเลือกในแดนหน้า โดยเฉพาะตำแหน่งหน้าเป้าว่าจะเสริมทัพมาทดแทนหรือจะลองปรับรูปแบบและแทคติกตามขุมกำลังเดิมที่มี
ฤดูกาล 2022-23 สโมสรมี ไบรอัน เอ็มบูโม่ และ โยฮัน วิสซ่า ที่เล่นกองหน้าเบอร์ 9 ได้ก็จริง แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่ากองหน้าประเภทโป้งปิดบัญชีจริง ๆ หนึ่งเดียวของทีมก็คือ อิวาน โทนีย์
นอกจากนี้ยังเกิดข้อวิจารณ์ไปยังภาพลักษณ์ของวงการลีกลูกหนังอาชีพอังกฤษด้วย กล่าวคือ ทั้ง ๆ ที่สมาคมฟุตบอลประเทศมีกฎเรื่องการพนันที่ระบุไว้ชัดเจนกับกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสียกับอุตสาหรรมฟุตบอล แต่ตัวลีกเองกลับมีความเกี่ยวโยงกับการพนันเรื่อยมา
โดยเฉพาะการที่สโมสรสมาชิกส่วนมากล้วนมีผู้สนับสนุนเป็นบริษัทพนัน เพราะปฏิเสธไม่ได้ว่านี่คือแหล่งทุนชั้นดีที่คอยขับเคลื่อนแวดวงฟุตบอลอังกฤษมานักต่อนัก นี่จึงถือเป็นสถานการณ์ที่ "กลืนไม่เข้าคายไม่ออก" อยู่เหมือนกัน
"บางคนบอกว่าเอฟเอมีทางเลือกไม่เยอะ แต่ก็ต้องออกมาตรการลงโทษดังกล่าว และชี้ว่าโทนี่ควรต้องรู้กฎและปฏิบัติตาม" แดน โรน บรรณาธิการข่าวกีฬาของ BBC วิเคราะห์ถึงกรณีโทษแบนของ อิวาน โทนีย์
"คนอื่น ๆ จะชี้ไปที่ความสัมพันธ์ที่แนบชิดของฟุตบอลกับอุตสาหกรรมการพนัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในรูปแบบของการโฆษณาและการเป็นสปอนเซอร์ชุดแข่ง พร้อมถามต่อว่า แล้วแบบนี้เหล่าผู้มีอำนาจในวงการกีฬาก็ควรต้องรับผิดชอบด้วยหรือไม่"
"เอฟเอจะเผชิญคำถามตลอดเวลาระหว่างที่กระบวนการนี้ดำเนินไป"
เรื่องราวทั้งหมดนี้ได้รับการตัดสินไปแล้ว การน้อมรับในสิ่งกระทำไว้ในอดีตคงเป็นความคิดแรก ๆ ที่เข้ามาในหัวของ อิวาน โทนีย์
เมื่อวงการฟุตบอลกับการพนันอยู่ร่วมกันแบบแยกอย่างไรก็ไม่ขาด สิ่งสำคัญที่ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับแวดวงพึงกระทำก็คือตระหนักรู้แล้วอยู่กับมันไปให้ได้
และที่สำคัญต้องไม่ให้เรื่องสีเทานี้มาแทรกซึมชีวิตจนกระทบอนาคตของตัวเอง
แหล่งอ้างอิง
https://www.bbc.com/sport/football/65626690
https://sports.yahoo.com/ivan-toney-banned-eight-months-160951868.html
https://www.thefa.com/news/2023/may/17/ivan-toney-suspended-170523
https://www.theguardian.com/football/2023/may/17/ivan-toney-hit-with-eight-month-football-ban-for-breaching-fa-betting-rules-brentford
https://theathletic.com/3994078/2022/12/21/ivan-toney-betting-what-next/
https://www.gamblingstudy-th.org/issues_topic_1/358/1/1/online-casino-12/
https://www.gamblingstudy-th.org/issues_topic_1/290/1/1/%E0%B8%9E%
https://thinkcurve.co/cchaakkrnii-iwaan-othniiy-aethngb-l-aithyliikmiimaatrkaar-yaangair
