เราต่างเคยรู้สึกหมดไฟจนรู้สึกไร้เรี่ยวแรงจะต่อสู้กับชีวิตได้อีก อยากลาออกกลางคันเพราะไม่มีแรงทำมาหากิน และรู้สึกว่าโลกนี้ช่างหนักหน่วงเหลือเกิน ราวกับมันจะพังทลายลงมาทับร่างของเราให้แตกสลาย
ถ้าเปรียบตัวเราเป็นนักวิ่งมาราธอน นี่คือ ‘ภาวะชนกำแพง’ ที่วิ่งมาจนถึงกลางทางแล้วเกิดหมดพลัง แต่ถ้าเรามีความอดทนมากพอที่จะก้าวต่อไปข้างหน้าด้วยความไม่ย่อท้อจนมองเห็นเส้นชัยที่รออยู่ข้างหน้า ไม่ว่าจะทำเวลาได้ช้าหรือเร็ว ปลายทางนั้นงดงามเสมอ
คุณก็เป็นแบบนั้นได้โดยไม่ต้องไปลงแข่งขัน เพียงแค่นำปรัชญาของนักวิ่งมาราธอนมาปรับใช้ แล้วปรัชญาที่ว่านั้นจะทำตามได้ยากง่ายอย่างไร ร่วมหาคำตอบไปกับ Main Stand
ระเบียบวินัยคืออิสระของชีวิต
การวิ่งมาราธอนเหมือนมีมนต์เสน่ห์บางอย่างที่สะกดให้ผู้คนอยากเอาชนะใจตัวเอง แม้จะเหนื่อยแค่ไหน ใช้ร่างกายหนักเพียงใดก็ตาม บนสนามวิ่งทุกคนล้วนเสมอภาค ทุกคนต่างออกวิ่งด้วยสองขากับหนึ่งใจเพื่อพิชิตปลายทางความสำเร็จ แม้สถิติจะไม่เป็นไปอย่างที่คาดหวังไว้ แต่เราก็สามารถกลับมาเริ่มต้นใหม่ได้เสมอ
สำหรับบางคน เส้นชัย เป็นเหมือนยาบรรเทาทุกข์ที่ช่วยให้มีสุขภาพจิตที่ดี บางคนวิ่งเพราะเสพติดสารเอ็นโดรฟินระหว่างการวิ่ง บางคนวิ่งเพราะอยากพิสูจน์ศักยภาพที่ซ่อนอยู่ภายในใจของตัวเอง แต่ไม่ว่าด้วยเหตุผลใดการวิ่งมาราธอนยังคงสามารถดึงดูดผู้คนให้เข้ามาท้าทายขีดจำกัดของตัวเองได้เสมอ เพราะมันเป็นการสู้กับความรู้สึกนึกคิดของตัวเอง กายกับใจต้องประสานกันให้เป็นหนึ่งเดียว และต้องอดทนมากพอที่จะก้าวไปข้างหน้าต่อ ฉะนั้นการฝึกซ้อมจึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุด
เอลิอุด คิปโชเก นักวิ่งมาราธอนที่เร็วที่สุดในโลกเคยกล่าวไว้ว่า
“คนที่มีวินัยในตัวเองเท่านั้นถึงจะมีอิสระในชีวิต ถ้าคุณไม่มีวินัย … คุณจะต้องเป็นทาสของอารมณ์ ทาสของแพชชั่น การมีวินัยในตัวเองคือการกระทำที่ถูกต้อง มันไม่ใช่การทำแค่สิ่งที่คุณรู้สึกอยากทำ”
ระเบียบวินัยจะช่วยออกแบบแนวทางการดำเนินชีวิตและสร้างทัศนคติต่อการจัดการสิ่งต่าง ๆ รอบตัวให้มีประสิทธิภาพ เป็นการทำประโยชน์ต่อส่วนรวม ทำให้รู้ว่าอะไรควรอะไรไม่ควร ทำได้หรือทำไม่ได้ ซึ่งทัศนคตินี้เองที่เป็นสิ่งเล็ก ๆ ในตัวบุคคลที่สร้างความแตกต่างของแต่ละคน วินัยจึงเป็นหนึ่งในคุณสมบัติหลักที่นักวิ่งมาราธอนต้องมี
มัวริซ กรีน อดีตมนุษย์ที่วิ่งเร็วที่สุดในโลก เจ้าของสถิติโลกวิ่ง 100 เมตรในเวลา 9.79 วินาที เคยบอกไว้ว่า
“ทุกเช้าในแอฟริกาละมั่งจะตื่นขึ้น มันรู้ว่าต้องเร็วกว่าสิงโตไม่เช่นนั้นจะอยู่รอดไม่ได้ เช่นเดียวกับสิงโตจะตื่นขึ้นเร็วทุกเช้า มันรู้ว่าต้องเร็วกว่าละมั่งตัวที่ช้าที่สุดไม่เช่นนั้นจะอดตาย ไม่สำคัญว่าเราจะเป็นละมั่งหรือสิงโต เมื่อพระอาทิตย์ขึ้นเราควรจะเคลื่อนไหว”
บนสนามวิ่ง ทันทีที่สิ้นเสียงสัญญาณ ทุกคนจะออกตัวเหมือนผึ้งกรูออกจากรัง การเตรียมตัวที่ดีจะช่วยให้เราเป็นหนึ่งในผึ้งที่อดทนมากพอจะบินไปถึงเส้นชัยได้
เส้นชัยคือสิ่งที่นักวิ่งต่างอยากไปถึง แต่เราจะไม่มีวันวิ่งไปถึงเส้นชัยหากไม่มีความกล้าหาญเพียงพอที่จะเริ่มต้นฝึกซ้อม
ความอดทนคือพื้นฐานของความสำเร็จ
ครูดิน - สถาวร จันทร์ผ่องศรี อดีตนักวิ่งมาราธอนทีมชาติไทย เคยกล่าวในหนังสือ BorntoRun ว่า “คนทุกคนสามารถวิ่งมาราธอนได้ ถ้าเดินได้ก็วิ่งได้ คนที่มีลักษณะพิเศษไม่ครบองค์ประกอบหรือมีปัญหาทางสายตาก็ยังวิ่งมาราธอนได้ ถ้าไม่มีขีดจำกัดไม่ว่าโรคประจำตัวหรือขาดความมุ่งมั่นก็จะสามารถฝึกวิ่งมาราธอนได้ แต่ถ้ามาวิ่งแป๊บเดียวเหนื่อยบอกไม่ไหว ต่อให้โค้ชเทวดาก็ไม่มีปัญญานะ”
เมื่อเริ่มออกตัวไปได้สักระยะหนึ่ง นักวิ่งมาราธอนจะพบกับประสบการณ์สุดหฤโหด นั่นคือสิ่งที่เรียกว่า “ภาวะชนกำแพง” ส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นหลังกิโลเมตรที่ 35 นักวิ่งจะรู้สึกเหมือนกับมีโซ่ตรวนอันหนักหน่วงมาลากขาไว้ เนื่องจากพลังงานที่ร่างกายสะสมไว้อาจถูกใช้ไปจนหมดแล้ว ไม่ว่าพลังงานจากไกลโคเจนที่สะสมในตับและกล้ามเนื้อ จนร่างกายต้องหันไปพึงพลังงานจากน้ำตาลที่มีอยู่อย่างจำกัดและต้องสำรองไว้ให้สมองใช้งาน
ภาวะวิ่งชนกำแพงเปรียบเสมือนปีศาจร้ายที่นักวิ่งทุกคนหวาดกลัว พวกเขาจะรู้สึกโดดเดี่ยว เบื้องลึกของจิตใจจะพร่ำถามว่าต้องการไปต่อจริงหรือ แล้วเรามาทำอะไรที่นี่
ครูดินเองก็เคยมีประสบการณ์เหมือนหลับคาวิ่งมาก่อน คล้ายหมดสติแต่ยังวิ่งอยู่ รู้สึกกังวลมาก เป็นช่วงที่ต้องต่อสู้กับใจตัวเองอย่างหนัก ราวกับยิ่งออกแรงก้าวไปข้างหน้าเท่าไร กลับมองเห็นเส้นชัยเลือนรางจางหายไปทุกที
แต่หากเราเชื่อมั่นในตัวเองและก้าวไปต่อด้วยความอดทน เร็วบ้าง ช้าบ้าง ตามจังหวะที่เหมาะสม จนสามารถเข้าสู่ช่วง 200 เมตรสุดท้ายได้สำเร็จ พละกำลังจะกลับคืนมาโดยอัตโนมัติ ก่อนวิ่งเข้าสู่เส้นชัยด้วยรอยยิ้มแห่งความสุข ท่ามกลางกำลังใจจากกองเชียร์ อวดโอ่ถึงความสำเร็จที่ได้รับอย่างภาคภูมิใจ นับเป็นสิ่งมหัศจรรย์อย่างหนึ่งของการวิ่งมาราธอน แม้จะตอบคำถามใครไม่ได้เลยว่าวิ่งเข้าเส้นชัยคนที่เท่าไร นักวิ่งส่วนใหญ่ก็ยังมีความสุข เพราะนี่คือกีฬาแห่งการชนะใจตัวเองอย่างแท้จริง
คล้ายกับที่ครูดินเคยกล่าวไว้ว่า “ในมุมของผม มาราธอนเป็นกีฬาแห่งความภาคภูมิใจ เป็นสุดยอดการพิสูจน์ความอดทนของมนุษย์ ถึงแม้ว่าปัจจุบันจะมีการวิ่ง ultra ระยะทางเป็นร้อยกิโลเมตร แต่ในทางสากลเรายึดมาราธอนเป็นสุดยอดกีฬา”
ปรัชญาที่ซ่อนอยู่ในการวิ่ง
เอมิล ซาโตเป็ก นักวิ่งระยะไกลชั้นยอดของศตวรรษที่ 20 กล่าวไว้อย่างน่าสนใจว่า “ถ้าคุณอยากวิ่งให้วิ่งสัก 1 ไมล์ แต่ถ้าคุณอยากพบชีวิตใหม่ก็จงวิ่งมาราธอน”
คล้ายกับที่ ‘ชณิสรา’ เคยเขียนไว้ใน healthaddict.com เกี่ยวกับกฎ 5 ข้อของการวิ่งมาราธอนที่ได้สอดแทรกแง่คิดที่อาจนำมาปรับใช้กับชีวิตประจำวันของเราได้ดังนี้
1. การวิ่งสอนให้รู้ว่าไม่จำเป็นต้องไปชนะใคร เพราะคนเดียวที่ควรเอาชนะคือตัวเราเอง
2. การจะประสบผลสำเร็จได้ต้องยอมฝืนทำสิ่งที่มันยากลำบากบ้างในบางที
3. ทุกครั้งของการวิ่งมันอาจจะไม่เหมือนกัน ทุกวันของชีวิตก็เช่นกัน
4. การรู้ตัวว่าเมื่อไรที่ควรจะหยุดพักบ้างคือสิ่งสำคัญ
5. ความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่เกิดจากก้าวเล็ก ๆ ทุกก้าวที่ต่อกัน และการอยู่กับปัจจุบันคือสิ่งที่ดีที่สุด
ทันทีที่ย่ำเท้าก้าวไปข้างหน้า เป็นธรรมดาที่เราจะเหนื่อย เมื่อเหนื่อยแล้วจะหยุดพักหรือจะไปต่อก็ได้ทั้งนั้น
แต่ถ้าไม่หยุดไม่ล้มเลิกแล้ววิ่งต่อไป ไม่ว่าจะอยู่ในสเตจไหนของการวิ่ง จะหนึ่งกิโลเมตรสองกิโลเมตร หรือไปถึง 42 กิโลเมตร แค่ถ้าได้ลองออกวิ่งอย่างจริงจังเราจะรู้สึกเหมือนกับว่า “การวิ่ง” ได้สอนแง่คิดบางอย่างให้เราได้อย่างน่าประหลาด
นักวิ่ง เมื่อได้สัมผัสสนามจริงจะรู้สึกติดใจ พลังงานด้านบวกจากการได้พบปะคนหัวใจเดียวกันทำให้มีความสุขอย่างบอกไม่ถูก การวิ่งมาราธอนเป็นกีฬาที่ไม่แข่งกับใคร ทุกคนล้วนเป็นเพื่อนเป็นสหายกัน ยิ้มให้กัน ร่วมทุกข์ร่วมสุขกัน และต่างมีคู่ต่อสู้คนเดียวกันคือระยะทางที่ต้องฝ่าฟันเอาชนะให้ได้
มนต์ขลังของการวิ่งมาราธอนจึงปรากฏขึ้นในทุกสนามการแข่งขัน มันสอนให้เรารู้ว่าชีวิตประกอบด้วยชัยชนะเล็ก ๆ น้อย ๆ ก่อนนำไปสู่ชัยชนะที่ยิ่งใหญ่ซึ่งรออยู่ด้านหลังของเส้นชัย
อ้างอิง
ฐิติพันธ์ พัฒนมงคล. (2561).BorntoRun.กรุงเทพฯ:สำนักพิมพ์สารคดี
sumrej. (2552). 8 วิธี “สร้างวินัยให้กับตนเอง” เพื่อก้าวไปสู่ความสำเร็จ. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : https://sumrej.com/8-ways-to-create-the-discipline-habit-9-2016/
CHANISARA. (2564). 5 ข้อที่การวิ่งมาราธอนจะสอนเราได้ทุกเรื่องในชีวิต. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : shorturl.at/ekzNW
