สิ่งใดคือปัจจัยชี้ขาดตัดสินผู้เหมาะสมได้รับรางวัลบัลลงดอร์ ? คำถามนี้เป็นประเด็นใหญ่ที่แฟนฟุตบอลต่างตั้งข้อสงสัยเสมอ
และเรื่องนี้กลายเป็นประเด็นอีกครั้ง เมื่อ ฟร้องค์ ริเบรี่ อดีตปีกซ้ายชาวฝรั่งเศส โพสต์บนโซเชียลมีเดีย ตอบโต้ คริสเตียโน่ โรนัลโด้ ว่า “จริงหรือที่จำเป็นต้องคว้าถ้วยแชมเปี้ยนส์ลีกเพื่อคว้าบัลลงดอร์ ?” หลังจากอีกฝ่ายให้สัมภาษณ์ว่า “ผู้ที่เหมาะสมกับตำแหน่งบัลลงดอร์ จำเป็นต้องได้แชมป์ยูฟ่าแชมเปี้ยนลีก”
โลกโซเชียลเสียงแตก มีทั้งฝั่งที่เห็นด้วยกับโรนัลโด้ กับฝั่งที่เห็นด้วยกับริเบรี่ ทั้งยังมีแฟนบอลย้อนกลับไปพูดถึงงานประกาศรางวัลบัลลงดอร์ ปี 2013 ที่โรนัลโด้ปาดหน้าริเบรี่คว้ารางวัลไปครอง ที่เป็นหนึ่งในจุดเริ่มต้นของข้อถกเถียงว่า บัลลงดอร์ควรพิจารณาจากถ้วยรางวัลหรือผลงานส่วนตัว
แต่เพราะอะไร บัลลงดอร์เมื่อปี 2013 ถึงได้รับการขนานนามว่าเป็น “บัลลงดอร์ปีที่น่ากังขามากที่สุดในประวัติศาสตร์” กัน ?
วิวาทะสองฟากฝั่ง
เรื่องราวจากบัลลงดอร์เมื่อปี 2013 กลับมาปะทุ เมื่อ คริสเตียโน่ โรนัลโด้ ให้สัมภาษณ์กับสื่อก่อนเกมนัดชิงแชมป์ ยูฟ่า เนชั่นส์ลีก ระหว่างโปรตุเกสกับทีมชาติสเปน ถึงประเด็นที่ว่า ใครคือที่ผู้เหมาะสมสำหรับการได้รับรางวัลบัลลงดอร์ ปี 2025 นี้
“ผมมองว่าทุกวันนี้รางวัลส่วนตัว (บัลลงดอร์) มันไม่ได้ขึ้นกับเสียงโหวตของคนส่วนใหญ่อีกแล้ว ผมเองก็บอกไม่ได้หรอกนะว่าใครที่ควรจะได้รางวัล ในความเห็นของผม คนที่เล่นได้โดดเด่นและได้แชมป์แชมเปี้ยนส์ลีก ควรจะได้รางวัลนั้น”
“แต่ทุกวันนี้มันไม่ได้ขึ้นกับเสียงส่วนใหญ่อีกแล้ว ผมไม่มีความสนใจในรางวัลส่วนตัวมากเท่าไหร่อีกแล้ว เพราะผมรู้ดีว่ามันมีเรื่องเบื้องหลังอะไรบางอย่าง ลามีน ยามาล อาจจะได้รางวัลในปีนี้ก็ได้”
“เหมือนอย่าง เดมเบเล่ หรือ วิตินญ่า และ นักเตะคนอื่น ๆ ที่มีผลงานโดดเด่นคนอื่น ๆ ก็อาจมีสิทธิ์ได้บัลลงดอร์เช่นกัน แต่รางวัลส่วนตัวมันไม่ได้มีคุณค่าใด ๆ อีกต่อไปแล้ว”
หลังจากโรนัลโด้ให้สัมภาษณ์ ฟร้องค์ ริเบรี่ โพสต์ข้อความบนโซเชียลมีเดียว่า “สรุปแล้วเราจำเป็นต้องได้แชมป์แชมเปี้ยนส์ลีก เพื่อที่จะได้บัลลงดอร์งั้นเหรอ ?”
สาเหตุที่ริเบรี่ออกมาโพสต์โจมตีโรนัลโด้ ก็เพราะทั้งคู่เคยมีความไม่ลงรอยกัน เนื่องจากผลการโหวตรางวัลบัลลงดอร์ในปี 2013 ที่โรนัลโด้คว้ารางวัลนี้ไป ในขณะที่ริเบรี่ได้เพียงอันดับ 3 เป็นรอง ลิโอเนล เมสซี่ ที่ได้อันดับ 2 เสียด้วยซ้ำ
ใครควรได้บัลลงดอร์ปี 2013 ?
ผู้ได้รับรางวัลบัลลงดอร์ปี 2013 คือ คริสเตียโน่ โรนัลโด้ จากผลงาน 55 ประตู กับ 13 แอสซิสต์ จากการลงเล่น 55 นัดในทุกรายการ อย่างไรก็ตาม โรนัลโด้ไม่สามารถคว้าแชมป์รายการระดับเมเจอร์กับต้นสังกัด เรอัล มาดริด ได้เลยแม้แต่ถ้วยเดียว
ขณะที่ริเบรี่ ผู้ท้าชิงคนสำคัญ ทำผลงานได้โดดเด่นในฤดูกาลดังกล่าว เขาพาต้นสังกัด บาเยิร์น มิวนิค คว้า 3 แชมป์เมเจอร์ ได้แก่ บุนเดสลีกา, เดเอฟเบ โพคาล และ แชมเปี้ยนส์ลีก
อย่างไรก็ตาม แม้จะคว้าแชมป์รายการใหญ่ทุกถ้วย แต่มันไม่เพียงพอต่อการได้รับรางวัลบัลลงดอร์ ริเบรี่จึงออกมาให้สัมภาษณ์กับสื่อว่า ไม่ยุติธรรมที่เขาไม่ได้บัลลงดอร์ในปีนั้น พร้อมมีความเชื่อว่า คำตัดสินที่ออกมามีเรื่องการเมืองมาเกี่ยวข้อง เพราะตามกำหนดการสำหรับการโหวตบัลลงดอร์จะสิ้นสุดเมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน 2013 แต่ทางคณะผู้จัดงานได้เลื่อนไปเป็นวันที่ 29 พฤศจิกายน ของปีเดียวกัน
หากพิจารณาตัวเลขสถิติการทำประตูและแอสซิสต์ของริเบรี่ เขาลงเล่นทั้งหมด 27 นัด ในบุนเดสลีกา ทำ 10 ประตู 15 แอสซิสต์ และสร้างสรรค์โอกาสให้กับทีมถึง 105 ครั้ง ริเบรี่จึงถือเป็นหนึ่งในคีย์แมนคนสำคัญของ บาเยิร์น มิวนิค ในการคว้าแชมป์
ส่วนในเวทีแชมเปี้ยนส์ลีก ริเบรี่ทำได้เพียง 1 ประตู 5 แอสซิสต์ มีส่วนร่วมทั้งสิ้น 6 ประตู แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่า เขามีส่วนร่วมต่อการสร้างสรรค์เกมทั้งในเวลาที่ได้บอลและไม่ได้บอล เขาทำหน้าที่ผู้นำในกราบซ้ายของบาเยิร์น ในการขับเคลื่อนเกมรุกของทีมได้อย่างดีเยี่ยม
อย่างไรก็ตาม หากมองในแง่ของตัวเลขสถิติ เปรียบเทียบผลงานของริเบรี่กับโรนัลโด้ที่ทำไปถึง 12 ประตู และ 1 แอสซิสต์ มีส่วนร่วมกับ 13 ประตูในรายการแชมเปี้ยนส์ลีก ผลงานส่วนตัวของโรนัลโด้เหนือกว่าริเบรี่อย่างชัดเจน คะแนนโหวตจึงถูกเทให้โรนัลโด้เป็นฝ่ายที่คว้ารางวัลบัลลงดอร์ในปีดังกล่าวไป
อะไรคือปัจจัยชี้ขาด ?
จากการประกาศของนิตยสาร ฟรองซ์ ฟุตบอล เจ้าของรางวัล มีเงื่อนไข 3 ประการที่สำคัญสำหรับผู้ที่เหมาะสมจะได้รับรางวัลบัลลงดอร์
1. ผลงานส่วนตัวที่โดดเด่น ทั้งการทำประตู แอสซิสต์ และการมีส่วนร่วมกับทีม
2. ผลงานของทีมต้นสังกัด การคว้าแชมป์รายการต่าง ๆ
3. คาแร็คเตอร์ การมีน้ำใจนักกีฬา และแฟร์เพลย์
โดยผู้มีสิทธิ์โหวตจากทั่วโลกจะพิจารณาจากเงื่อนไข 3 ประการนี้ข้างต้นเพื่อโหวตให้นักเตะที่เหมาะสมกับการได้รับรางวัลบัลลงดอร์มากที่สุด
เงื่อนไข 2 ประการแรก สามารถพิจารณาจากตัวเลขสถิติทั้ง การทำประตู แอสซิสต์ และ ถ้วยรางวัลที่ได้ตลอดทั้งฤดูกาล แต่เงื่อนไขที่ 3 จำเป็นต้องอาศัยการพิจารณาและวิเคราะห์เกมอย่างละเอียดถี่ถ้วน ว่านักเตะคนนี้มีพฤติกรรมในสนามและนอกสนามอย่างไร เพราะนักฟุตบอลไม่ได้จบหน้าที่หลังจากเสียงนกหวีดสิ้นสุดลงเท่านั้น แต่พวกเขาจำเป็นต้องมี “ภาพลักษณ์ที่ดี” เพื่อสร้างแรงบันดาลใจ เป็นตัวอย่างที่ดีให้กับเด็กและเยาวชนทั่วโลก
เมื่อพิจารณาจากทั้ง 3 เงื่อนไขดังกล่าว ผู้มีสิทธิ์โหวตมีความคิดเห็นว่า ผลงานส่วนตัวของโรนัลโด้โดดเด่นอย่างเป็นปรากฏการณ์ด้วยการทำไปถึง 55 ประตู กับ 13 แอสซิสต์ และโรนัลโด้มีภาพลักษณ์ที่ดีทั้งในและนอกสนาม มีบทบาทช่วยเหลือสังคมในภาคการกุศล ไม่มีข่าวเสียหายใดตลอดทั้งปีฤดูกาล 2012-13
แม้ต้นสังกัด เรอัล มาดริด จะไม่สามารถคว้าแชมป์รายการใหญ่ แต่เนื่องด้วยผลงานในสนามและภาพลักษณ์นอกสนาม ผู้มีสิทธิ์โหวตจากทั่วโลกจึงเทคะแนนโหวตให้ คริสเตียโน่ โรนัลโด้ ชนะไปด้วยคะแนน 27.99% ตามด้วย ลิโอเนล เมสซี่ 24.72% และ ฟร้องค์ ริเบรี่ 23.36%
อย่างไรก็ตาม มีอีกประเด็นสำคัญที่ต้องพูดถึง นั่นคือกลุ่มผู้มีสิทธิ์โหวต เพราะเมื่อปี 2010 ฟรองซ์ ฟุตบอล ได้จับมือกับ สหพันธ์ฟุตบอลนานาชาติ หรือ ฟีฟ่า ในการจัดงานประกาศรางวัลบัลลงดอร์ โดยทำสัญญากันไว้ 6 ปี ทำให้ชื่อรางวัลบัลลงดอร์ระหว่างปี 2010-2015 เปลี่ยนเป็น "ฟีฟ่า บัลลงดอร์"
จากสมัยก่อน ผู้มีสิทธิ์โหวตมีเพียงนักข่าวจากชาติในทวีปยุโรป เพราะจุดเริ่มต้นของรางวัลนี้ คือนักเตะยอดเยี่ยมของทวีปยุโรป เมื่อฟีฟ่าเข้ามาเอี่ยว โหวตเตอร์จึงเพิ่มขึ้นอย่างมหาศาล เพราะตามกฎของฟีฟ่า ผู้มีสิทธิ์โหวตคือ ผู้สื่อข่าว, กัปตันทีมชาติ และเฮดโค้ชทีมชาติ ของชาติสมาชิกฟีฟ่าทั่วโลก
จำนวนโหวตเตอร์นี้เอง ที่ทำให้หลายคนมองว่า ภาพรวมคะแนนโหวตเลือกผู้ชนะมีความผิดเพี้ยนจากที่เคยเป็นไปมาก จากผลงาน กลายเป็นว่ามีทั้งความชอบส่วนตัว และเกมการเมืองระหว่างชาติเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย
เรื่องดังกล่าวทำให้หลายฝ่ายมองว่า ฟีฟ่า บัลลงดอร์ มีการเลือกผู้ชนะที่ค้านสายตาหลายครั้ง โดยอีกครั้งที่ถูกพูดถึงกันมาก คือเมื่อปี 2010 ที่ ลิโอเนล เมสซี่ คว้ารางวัลนี้ ทั้ง ๆ ที่มีนักเตะอีกหลายคนที่โชว์ผลงานโดดเด่น ประสบความสำเร็จในรายการสำคัญ ทั้ง เวสลี่ย์ สไนเดอร์ ที่คว้า 3 แชมป์กับ อินเตอร์ มิลาน รวมถึง ชาบี เอร์นานเดซ กับ อันเดรส อิเนียสต้า ที่คว้าแชมป์ฟุตบอลโลกกับทีมชาติสเปน
ที่สุดแล้ว หลังหมดสัญญาในปี 2015 ฟีฟ่า และ ฟรองซ์ ฟุตบอล ก็ประกาศแยกทาง ฟีฟ่าไปตั้งรางวัล เดอะเบสต์ เป็นรางวัลนักฟุตบอลยอดเยี่ยมประจำปีของพวกเขา ส่วน ฟรองซ์ ฟุตบอล ยังคงจัด บัลลงดอร์ มาจนถึงทุกวันนี้
ผลงานโดย นักศึกษาฝึกงาน
แหล่งอ้างอิง
https://www.uefa.com/ballondor/news/0292-1c2705cb8fd5-8f2dcb111a8a-1000--ballon-d-or-how-are-the-winners-decided/
https://www.topendsports.com/sport/soccer/awards/ballondor-2013.htm
https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/franck-ribery-ballon-dor-ronaldo-35355407
https://talksport.com/football/3271634/cristiano-ronaldo-called-out-ballon-dor-lamine-yamal/
